Катерина Нитсу: „Има нешто во македонската традиција на мултигенерациски пристап кон храната што ни го негува духот“

Катерина Нитсу е Македонка родена во Торонто, со родители кои потекнуваат од Егејска Македонија. Нејзините дедо и баба емигрирале во Канада во дваесеттите години на минатиот век од село Брезница. Растена во тесно-поврзаната локалната македонска заедница, Кат од мали нозе учела за македонската историја, музика и традиција, сето тоа проткаен со храната којашто македонските жени ја приготвувале за секоја пригода.

На свои 23 години се сели од Торонто во Лос Анџелес со својот сегашен сопруг Оливер Фицџералд и започнува нов живот кој траел цели 15 години, пред семејно да се преселат во Мелбурн во 2020 година. Во ЛА започнува од нула, без пријатели и заедница околу себе, па за да го исполни времето посетила повеќе курсеви, меѓу кои и кулинарскиот.

Во тие 15 години Кат пишувала, тестирала и фотографирала рецепти во тест кујната на Los Angeles Times, но и стилизирала храна за многу брендови. Нејзините лични рецепти биле исто така публикувани во LA Times, а во меѓувреме таа ја основала и своја приватна компанија за храна и угостителство и во рамките на тие 5 години работа имала привилегија да готви за многу познати личности во ЛА.

Во моментов живее и работи во Мелбурн, родниот град на нејзиниот сопруг Оливер, и као што и самата вели, пресреќна е што Готвачот конечно излезе од печат, затоа што во него се истурени сето нејзино срце и душа и е запис на сѐ она што таа самата и нејзиното семејство претставува.

Книгата може да се нарача на следниот линк.

Какво беше растењето како Македонка во Торонто и дали беше повеќе поврзана со твоето потекло кога беше помлада или таа врска е посилна сега?

Катерина: Моето семејство беше длабоко навлезено во македонската заедница во Торонто. Тоа беше едно прекрасно место бидејќи ни даваше можности за поврзување со македонската култура преку музика, танц и храна. Често присуствувавме на разни излети и танци, собирање средства и манифестации организирани од разни семејства.

Поминувавме многу време со нашето пошироко семејство, сите мигрирани во Канада, така што беше многу лесно да се чувствуваме поврзани со македонското наследство. Торонто има многу голема популација на Македонци, така што беше лесно да се прифати потеклото бидејќи секогаш нешто се случуваше. Како деца сите зборувавме македонски, учевме македонски танци, учевме за историјата и храната и како да ги разбираме традициите коишто некогаш биле дел од нашето потекло.

Она што изгледало како „нормална, секојдневна активност“ за женскиот дел од твоето семејство, се покажа како твој (прв) креативен израз во животот. Дали готвењето те привлекуваше додека живееше во Торонто или таа страст се појави подоцна, кога се запиша на курсот за готвење во Лос Анџелес?

Катерина: Во готвењето уживав уште од мала возраст, имам силен креативен дух и отсекогаш сакав да создавам работи со моите раце. Кога бевме млади не готвевме секојдневно во кујната, но уште од мали нозе бевме охрабрувани да учествуваме во процесот за време на викендите и празниците. Подготвувавме колачиња за Божиќ и Велигден, а често помагавме и во кујните на нашите роднини кога се собиравме.

Има нешто во македонската традиција на мултигенерациски пристап кон храната што ни го негуваше духот. Да се ​​биде во кујната заедно со моето семејство беа едни од најубавите спомени од моето детство. Дури и кога ја пишував книгата и ги тестирав рецептите, се чувствував многу поврзана со моето потекло, иако понекогаш готвев сама во мојата кујна.

Пред вашата преселба во Мелбурн пред една година, со сопругот Оливер поминавте 15 години во Лос Анџелес. Ја заврши дипломата за бизнис што ја започна во Торонто, се омажи, се запиша на курс за готвење и таму ги роди децата. Која од овие трансформации ти беше најтешко да ја прифати како личност?

Катерина: Мислам дека во патувањето наречено „живот“ морав да научам и практикувам издржливост и независност. Го напуштив мојот дом во Торонто и се преселив во Лос Анџелес не познавајќи никого, освен Оливер. Потребно е време за да се чувствувате поврзани на друго место. Беше потребно време за дружење и воспоставување заедница. Поминував многу време сама, на што не бев навикната, растејќи во големо раздвижено семејство и со прекрасни пријатели од детството.

Имавме богат и убав живот во Лос Анџелес и на многу начини го чувствувам како дом повеќе отколку Торонто. Со нашето неодамнешно преселување во Мелбурн, на некој начин повторно поминуваме низ истото. Малку полесно можеби, бидејќи тука е семејството на мојот сопруг и некои пријатели со кои тој пораснал, но сепак јас морам да работам на наоѓање на моето племе и на воспоставување на ново место.

Во животот треба да бидете како вода – течни и спремни да го издлабите својот пат. Мислам дека одвоеноста од моето семејство е она што можеби ме натера да ја пишувам книгата во текот на многуте години што ги поминавме. Тоа беше мојата врска со домот. Сакам да угостувам луѓе и сега учам внатрешен дизајн, нешто што го правев во Лос Анџелес, и со нетрпение очекувам да влезам во резиденцијалниот сектор.

Според мене, сето ова е поврзано, а коренот е концептот на домот. Сè што ни носи радост во нашиот дом е она што најмногу ме возбудува. Можеби затоа што на млади години го напуштив семејството. Сега моите мали деца се обидувам да ги втурнам во типот на детството што го имав – полно со семејство и пријатели, добра храна и раздвижена средина.

„Македонија – Готвач“ се роди како идеја за снимање на едноставен, но елегантен начин, сите рецепти што си ги видела, научила и правела во животот растејќи како дел од македонската заедница во Торонто. Твојот сопруг Оливер е фотографот на овие ремек дела. Колку готвење беше потребно за да се зготват сите јадења во книгата?

Катерина: Процесот на спремање на книгата беше многу долг. Прво подготвив рамка за тоа во кое поглавје секој рецепт ќе се најде , а потоа почнав да пишувам за секој посебно. Ова само по себе траеше со месеци. Додека пишував, почнав да ги тестирам рецептите. За ова беше потребно време затоа што кога готвам, вообичаено се чувствувам, морав да го земам овој начин на готвење и да го квантифицирам, така што мојата доза од ова и неколку од тоа ќе се изедначат со мерење.

Потоа, штом ќе почувствував дека рецептот е правилен и точен, ќе го направев и Оливер ќе го фотографираше јадењето. Некогаш фотографијата ќе беше одлична, а друг пат требаше повторно да ја правиме и повторно да ја фотографираме, што понекогаш се случуваше и по 3-4 пати. Навистина немавме пари да инвестираме во реквизити и позадини, така што бевме навистина очајни кога одевме по дворовите во Северен Холивуд за да бараме парчиња камен, како би ги искористиле како „површина на маса“. Ги пребарувавме местата за текстил во областа Гармент и тестиравме многу различни бои и видови дрвени површини.

Во тој период, кога низ ригорозен процес на уредување го правевме ова, моравме да прочешлуваме низ приближно 30.000 слики од храна што ги фотографиравме за да одбереме по една фотографија за секое јадење. Гледајќи наназад, тоа беше целосно лудило, но ние сме воодушевени од годините на работа на Готвачот и од крајниот резултат, а неговото објавување беше едно од најнаградувачките достигнувања во нашите животи.

Поголемиот дел од храната што ја подготвувавте се јадеше дома, но спомена и дека дававте оброци на бездомниците во Лос Анџелес. Дали некогаш сте добиле нивни мислења за нашите македонски јадења?

Катерина: Би било убаво да се добијат нивните повратни информации, но за жал тоа не беше можно. Преодната природа не дозволуваше многу од тоа, но многу од нашите пријатели во ЛА уживаа кога тестиравме.

Колку време траеше процесот на создавање и издавање на оваа книга и кој ви беше најтешкиот дел во него?

Катерина: Нашето патување беше единствено затоа што ние целосно ја напишавме книгата пред да добиеме договор за издавање. Честопати она што се случува е дека на авторот/готвачот му се дава грант за да напише книга, но во нашиот случај ние само решивме да ја создадеме и да видиме што ќе се случи.

Тоа се покажа како добар начин за нас бидејќи немавме временски ограничувања или притисок, со што можевме вистински да го одбереме секој детал. Книгата почнавме да ја пишуваме во 2009 година, така што поминавме доста долг пат за да стигнеме до местото каде што сме денес, но горда сум на нашата упорност за да го видиме крајниот резултат.

Дали си повеќе наклонета кон готвење солени или слатки јадења, и кои ти се омилени?

Катерина: Имам тенденција да гравитирам кон готвење солени јадења иако навистина уживам во печењето. Обично кога пречекувам луѓе за вечера, секогаш претпочитам да го зготвам целото јадење и да им го оставам десертот на нив или сум позната по тоа што редам колачиња и чоколади, комбинирани со овошје, на даска за сирење и тоа им го нудам. Навистина лежерно.

Во Мелбурн пристигнавте во јуни 2020 година со буквално последниот авион пред затворањето на меѓународните граници и пренасочувањето на сите летови. Скоро 2 години подоцна, и многу заклучувања и школување по дома: дали мислите дека ја направивте вистинската работа или сѐ уште се обидувате да го пронајдете значењето зад сите овие настани?

Катерина: Донесовме одлука да се преселиме во Мелбурн многу пред пандемијата и едноставно моравме да се приспособиме, како и сите други. Имавме исполнет живот во Лос Анџелес и беше тешко да заминеме без соодветен поздрав, а доаѓањето во Мелбурн беше предизвик бидејќи требаше да се постави живот кога сè е затворено и не беше лесно, но дојдовме во прекрасен и возбудлив нов живот…. Мојата болка што не сум таму е заради семејството и пријателите што ми недостасуваат повеќе од било што друго, но среќна сум што моите деца растат во Мелбурн. Ова е одлично место за воспитување деца.

И двајцата родители ти се од Егејска Македонија. Дали ги споделуваа своите животни приказни со тебе додека растеше и колку од тоа остави трага во твојот идентитет?

Катерина: Да, моите родители беа навистина желни да споделат многу од нивната животна приказна. Мислам дека дознавањето на сѐ она што тие морале да го издржат, особено татко ми, навистина ме обликува во жената која сум денес. Иако пораснав во Канада, бев многу свесна и под влијание на приказните на моите родители и родното место на баба ми и дедо ми.

Татко ми ја документираше својата животна приказна за време на пандемијата. Тоа беше прекрасна можност за него да го запише и повтори својот живот и со помош на мајка ми составија неверојатен ракопис за нашето семејство да го чува. Многу сум благодарна што го направија ова, бидејќи иако знам многу од приказните од неговото минато, има толку многу што не ги сфатив и многу коишто избра да ги премолчи за да нѐ заштити. Сега сето тоа е запишано, па можам да го споделам со моите деца кога ќе пораснат и тие со нивните деца доколку решат да имаат свои.