Сонце, папрат и кенгур

Сонце, Папрат и Кенгур: Патување во Македонија преку спомени

Фамилијарна слика од баба ми
Везилка Магазин

The English version can be found here.

 

Во мојот 19-годишен живот сѐ уште немам патувано во мојата татковина Македонија. Бев неверојатно блиску до одење во текот на летото 2020 година, но пандемијата сѐ однесе низ вода. Но, многу пати почувствував дека сум точно таму преку приказните за семејството на татко ми кое одлучи да ја направи преселбата и започне нов живот во Австралија. Ова се само неколку најдобри, носталгично раскажани моменти..

 

Дедо ми Ристе со неговата мајка Елена (Лена)

 

Како што споменав во претходните недели, постои богата семејна историја и кај мојот дедо Ристе и кај клановите на баба Даринка. Приказни за тежок живот, храброст, карактер и силна етика кои им ги изградиле вредностите што ги пренесоа на своите деца и внуци. Секако, многу е важно да се забележи дека овие постари луѓе некогаш, пред многу години, биле на мое место, во потрага по подобри можности, во надеж дека ќе ги спасат своите семејства од исклучително тешките услови…

 

Прво одделение, неколку роднини се на оваа фотографија

 

Двајцата, и баби ми и дедо ми, ги опишаа 50-тите и 60-тите години на минатиот век во рурална Македонија како брутално тешки, без време за одмор и многу време за напорна работа. Се сеќавам дека и двајцата се судираа околу тоа кој имал повеќе богатство додека растел, но не верувам дека е важно бидејќи секое семејство се чини дека беше задоволно со она што го имало.

Животните, како магариња и коњи, биле сосема нормални домашни миленичиња, а баба ми се сеќава на една случка со нејзино семејно милениче кое завршило несреќно од рацете на завидлив сосед. Нејзиниот постар брат му се спротивставил на човекот со зборовите: Глупава личност, како што си ти, не вреди ни да се пријавува на властите.

 

Мојот дедо Ристе танцува со неговиот брат Ордан и други селани

 

И двете семејства, Ристовски и Стојановски, беа израснати со силни семејни вредности, со голем акцент на почит, прифаќање и љубов. Можам да посведочам од прва рака за растењето во македонско домаќинство што гласно слушаше музика од целиот Балкан.

Легендата вели дека на некоја свадба, каде бенд бил некоја талентирана група на Роми кои ги свиреле многу бараните македонски песни, мојот дедо Ристе го подигнал вообичаеното давање бакшиш на музичарите на сосема ново ниво, правејќи го бендот да свири цел ден и цела ноќ, сѐ до утринските часови.

Мојата баба се сеќава и дека било сосема нормално во животот на село да се споделуваат оброците со други семејства во селото, особено кога некој се борел да обезбеди храна на нивната маса.

 

Мојата баба Darinka лево во традиционалната костим. Нејзината сестра Пандора е на десната страна

 

Дури и кога во 1973 година татко ми дојдоа тука, вредностите сè уште ги имаа задржано. Тој се сеќава на една посета на родителите на баба и кога дошло време да се служат компири и друг зеленчук со вечерата, неговата баба му рекла дека за жал нема сол и ќе мора да ги јадат со шеќер. Никој не го довел тоа во прашање или да се пожали, тогаш условите едноставно биле такви.

 

Моите прабаба Славијанка и прадедо Борис, родителите на баба

 

Кога се преселиле во Скопје, моите баба и дедо со полно срце му дозволиле на татко ми да игра со локалните ромски деца. Иако сега звучи прилично безопасно, некои семејства тогаш тоа го сметаа за социјално табу и ги третираа нашите ромски браќа и сестри ужасно. Дури и кога татко ми фатил вошки од играње со децата еден ден, моите баби и дедовци продолжиле да ги третираат своите соседи со почит и пристојност каква што заслужуваат, за што добиле многу љубов и восхит.

 

Древна фотографија од страната на мојот дедо Ристе. Еден од овие луѓе е неговиот дедо

 

Со текот на времето, новите шанси и можности во далечното место наречено Австралија ќе бидат зграбени од некои од папрадиштани. Многумина ќе го направат патувањето, но некои не, и можам само да замислам колку било болно да се каже збогум и да се одделиш од родителите, браќа, сестри и пријатели. Додека некои го имале луксузот за празници да се враќаат назад во татковината, па дури и да ги донесат своите родители, како моето семејство, на кратки патувања во Австралија, некои не беа толку среќни и никогаш не ги видоа своите најблиски.

 

Мојот дедо Ристе, чичко Петар и семејството на Дедо

 

Немав среќа да ги запознаам моите прабаба и дедо од страната на татко ми, но јас сум благословен да слушам толку многу приказни кои ќе бидат пренесени од генерација на генерација. Нивното наследство живее преку нивните фотографии, нивните лекции и, секако, нивните многубројни потомци во Австралија и во Македонија. И како нивни правнук, во моето срце секогаш ќе има посебно место за нив.

Везилка Магазин